21 lat później Komitet Noblowski ponownie docenił Jego dokonania tym razem przyznając nagrodę za “rozwój chemii klik i chemii biortogonalnej” (tym samym Sharpless stał się piątym naukowcem w historii uhonorowanym dwukrotnie tą prestiżową Nagrodą). Jej Laureatami zostali również Carolyn Bertozzi (Stanford University, Stany Zjednoczone) oraz Morten Meldal (University of Copenhagen, Dania). Komitet Noblowski drugi raz z rzędu docenił proste i eleganckie rozwiązania syntetyczne doskonale wpisujące się w zasady zrównoważonego rozwoju. W uzasadnieniu nagrody podkreślono, że Laureaci stworzyli genialne narzędzie do budowy nowych molekuł.
Koncepcja chemii klik dotyczy poszukiwania i projektowania reakcji doskonałych pozwalających na modułowe łączenie prostych bloków budulcowych w sposób jak najbardziej efektywny. Reakcje takie powinny być realizowane w łagodnych warunkach, bez konieczności wykorzystania toksycznych reagentów, charakteryzować się doskonałymi wydajnościami oraz wysoką selektywnością i efektywnością atomową, nie dając żadnych produktów ubocznych. Chemia klik jest zatem przeciwieństwem wielu klasycznych przemian chemicznych wymagających użycia toksycznych reagentów i generujących trudne do usunięcia produkty uboczne. Sharpless i Meldal niezależnie opisali cykloaddycję Huisgena pomiędzy alkinami i azydkami katalizowaną za pomocą soli miedzią(I) jako przemianę spełniającą wymogi chemii klik.
Carolyn Bertozzi dołączyła do tej dwójki nie bez przyczyny. To ona nadała badaniom Sharplessa i Meldala zupełnie nowy wymiar poprzez zastosowanie koncepcji chemii klik w organizmach żywych. W swoim podejściu Bertozzi wykorzystała naprężone cykloalkiny dzięki czemu mogła wykluczyć obecność toksycznych dla komórek jonów miedzi. Bertozzi wykazała, że reakcje typu klik mogą być bioortogonalne, co oznacza, że nie zaburzają one normalnego funkcjonowania komórki. Dzięki temu mogą być z powodzeniem wykorzystywane w celu poznawania procesów biologicznych, śledzenia procesów biochemicznych, znakowania i eksplorowania zachowania komórek.
Tegoroczna nagroda na Nobla jest z pewnością niezwykła. Pokazuje, jak istotne we współczesnym świecie są metody syntezy organicznej, pozwalające wytwarzać nowe materiały oraz ich aplikacje w szczególności w układach biologicznych. Została przyznana chemikom organikom, którzy nie boją się podejmować nowych wyzwań i przekraczania granic, pracując na pograniczu chemii i biologii.
Profesor w Instytucie Chemii Organicznej PŁ. Członek Rady Naukowej Centrum Badań Molekularnych i Makromolekularnych PAN w Łodzi.