Sophia – sztuczna inteligencja i prawa obywatelskie

Stworzenie humanoidalnego chatbota, a tak naprawdę algorytmu SI (sztuczna inteligencja) w ciele cyborga o nieprzypadkowym imieniu Sophia (mądrość, ale też kobiece oblicze Boga), ponownie stawia ludzkość przed pytaniem, o to komu przyznawać prawa obywatelskie. Na razie jest to bardziej ciekawostka niż faktyczny problem naukowy, ale w 2017 r. Parlament Europejski zastanawiał się już nad statusem prawnym bytów SI.

25 października 2017 roku król Arabii Saudyjskiej Salman ibn Abd al-Aziz Al Su’ud przyznał Sophii prawa obywatelskie. Jest ona pierwszą maszyną posiadającą takie prawa. Ten doniosły fakt sam w sobie może budzić kontrowersje i tak naprawdę sprowadza się do pytania, czy ludzie będą traktować inteligentne roboty jak niewolników? Dla Arystotelesa niewolnictwo było wszakże czymś normalnym, podobnie jak dla nas korzystanie z robotów na liniach produkcyjnych. Czy jednak nie zmienia niczego fakt, że roboty te potrafią uczyć się od ludzi?

Pozostaje zapytać, co dziś znaczy być obywatelem? Nikt z władz Arabii Saudyjskiej nie wytłumaczył jakie prawa i obowiązki zyskała Sophia przez przyznanie je obywatelstwa. Ona sama również nie podnosi tej kwestii w swoich licznych wystąpieniach. Jest to istotne szczególnie w kontekście tego, że Arabia Saudyjska jest monarchią absolutną, a działalność partii politycznych jest tam zakazana. Dodatkowej pikanterii dodaje fakt przypisania algorytmowi płci żeńskiej. Szczególnie w kontekście praw wyborczych uzyskanych przez Saudyjki w roku 2015 lub prawa do prowadzenia samochodu, które uzyskały w roku 2018.

Fakt pojawienia się Sophii i przyznania jej praw obywatelskich pokazuje, że dożyliśmy czasów, w których science fiction staje się realnością. Pojawia się w związku z tym szereg pytań wartych rozważanie. Takimi i podobnymi zagadnieniami dotyczącymi społecznego otoczenia nauki zajmujemy się na Otwartych Seminariach Naukowych Człowiek – Biznes –Technologie, na które serdecznie zapraszamy.